BERLİN DUVARI’NDA BİR GARİP HİKAYE: KEITH HARING VS. THIERRY NOIR

03.06.2016 | medium.com

Keith Haring Berlin Duvarı’nı boyuyor

Yıl 1986, Berlin Duvarı hala sapasağlam. 35. yılı geride bırakmış olan duvar graffiticilerin akınını uğramış durumda. Kasım ayının son günlerine doğru bir gece Checkpoint Charlie Müzesi görevlileri neredeyse boş yeri kalmamış, doğu ve batıyı ayıran bu duvarın yaklaşık 90 metresini sarıya boyayarak onu dünya çapında bir graffiticiye teslim etmeye hazılanıyorlardı.

23 Kasım günü sabah saat 10'da Keith Haring Berlin Duvarı üzerinde çalışmaya başlıyordu. Seçtiği renkler sarı, kırmızı ve siyah Doğu ve Batı Berlin’in bayraklarının ortak rengiydi. Döneminin en ünlü sanatçılarından olan Haring’i doğal olarak kalabalık bir kitle takip ediyordu. Sanatçıyı havadan takip eden bir Amerikan helikopteri bile vardı. Bu ilgiden şüphelenen Doğu Alman sınır polisi Haring’i megafonla uyarırken kalabalık da giderek artıyordu. Haring’in yaklaşık 90 metre uzunluğundaki duvarı boyaması 6 saatini aldı.

Thierry Noir ve Keith Haring

Berlin Duvarı’nı boyayan ilk sanatçılardan biri Thierry Noir, radyoda Keith Haring’in duvarı boyadığını duyunca soluğu olay yerinde alıyordu. Müze görevlileri Haring’e yer açmak için sarıya boyadıkları duvar üzerinde birçok graffiticinin de çizimleri vardı. Bunlardan biri de Noir’in Özgürlük Heykeli çizimiydi. Noir’in çizimi sarı boyanın altında rahatça seçilebilecek vaziyetteydi. Graffitinin yazılı olmayan bir sürü kuralları var. Bu kurallar New York’ta da aynı, Berlin’de de. Haring‘in Noir’den özrü olayı özetliyordu aslında: “New York’ta bunun için öldürebilirsin.”

“Bu eser geçici ve eserin kalıcılığı önemsiz. Onun varlığı çoktan sabitlendi. Bu bir kamera tarafından kalıcı hale getirilebilir.”

Haring, 1987'de günlüğüne Berlin’deki eseri hakkında bunları not almıştı. Günümüze ulaşmayı başaramamış bu çizimler ile ilgili yüzlerce fotoğraf bulmak mümkün. Fakat ilk defa Haring’in Berlin Duvarı’nı boyadığı güne ait kamera görüntüsü ortaya çıktı. Associated Press geçtiğimiz aylarda bütün görsel arşivini Youtube’a yükledi. Benim gibi arşivciler için bulunmaz nimet. Sanatla ilgili yüzlerce ilginç video bulmak mümkün.

Haring’in Berlin Duvarı çizimlerinden geriye sadece fotoğraflar ve bu video kalmışken, Noir’in çizimlerini hala East Side Gallery’de görmek mümkün. Checkpoint Charlie Müzesi, Haring’in Berlin çalışmasından esinlenen yüzlerce hediyelik eşya ile dolu. Hatta bu yazıyı yazarken kahve içtiğim kupa da bunlardan biri. Haring + Berlin konsepti turistler için iyi bir formül. Bu yıl Berlin’de dikkatimi çeken başka bir şey de Thierry Noir’in Checkpoint Charlie’deki hediyelik eşya dükkanıydı. Yeni mi eski mi, ne zaman açıldı bir fikrim yok ama dükkanda çalışanların içeriye girdiğinizde sordukları ilk şey “Thierry Noir’i tanıyor musunuz?” oluyor.

Keith Haring’in Berlin ziyaretinden 3 yıl sonra yine bir Kasım ayında duvar yıkıldı. Bundan yaklaşık 3 ay sonra ise Haring, Aids nedeniyle hayatını kaybetti. Noir hala hayatta ve Berlin’de yaşıyor. İki sanatçının Berlin Duvarı üzerinden başlayan savaş ve dostlukları hediyelik eşya dükkanlarında devam ediyor.